KORENİN BAYRAMLARI

YIL BAŞI

Yılbaşı Sol ay takviminin birinci ayının birinci günüdür. Bir yılın ilk hareket günü olduğu ve yeni bir yıla başlandığı için kesinlikle önemli bir gündür. Bu yüzden bugün davranışlara dikkat edilir, akrabalar toplanıp güzel bir yemekler yenir birlikte çeşitli oyunlar oynanırdı. Ay Takvimi nedir?Uzakdoğu kültüründe gökyüzünün hareketlerinden ay temel alınarak ayın hareketlerine göre takvim yapılmıştır. Kore’de Deborım(Ocak ayının 15.günü), Yudu(Haziran ayının 15.günü), Bekcung(Temmuz ayının 15.günü), Çusok(hasat- Ağustos ayının 15.günü) gibi ayların 15. günleri sembol olarak kabul edilerek 15.gün bayramları kutlama eğilimi güçlüydü. Yılbaşı sabahı erkenden yemek ve içki hazırlanarak ataları anma merasimi yapılır ve buna ‘Congço Merasimi’denir. Genelde bu merasim bittince yaşlıların önünde sırayla secdeye varılarak yeni yılın ilk selamı verilir ki buna da Sebe(yeni yıl kutlaması) denir. Ailede yeni yıl kutlaması bittince merasim sofrasındaki pirinç topağı çorbasıyla kahvaltı yapılır. Sonra tekrar akraba ve komşuların büyükleri ziyaret edilerek yeni yıl kutlaması yapılır. Yeni yılı kutlanan büyükler yaşça büyük misafirlere içki yada yemek, çocuklara da kurabiye ya da yeni yıl harçlığı verir. Bu yeni yıl harçlığı ve lezzetli yemekler, güzel yeni yıl kıyafeti gibi şeyler çocukların eğlenceli yılbaşını dörtgözle beklemesinin sebeplerinden bir kaçıdır. Yılbaşı gününde Yunnori, ip atlama, uçurtma uçurma gibi geleneksel oyunlar oynanır. İp atlama genellikle sadece kadınların oynadığı hareketli ve coşkulu bir oyundur.


Ayının 15. Günü(Congvol Deborım)

 Deborım(Dolunay)’ın anlamı, tarımı temel alan Kore kültürünün sembolik yönünden bakıldığında ay- tanrıça- dünya bereketi temsil etmekteydi. Ocak ayının 15. gününde ayı karşılama, ayla fal bakma, ay evi yakma gibi ayı merkez alıp, sembolize eden etkinlikler yapılır. Ay takviminin ilk ayının 15. gününde beş çeşit tahılla Okokpap yapıp, yosun ya da değişik bitkilerle sarma sarıp, salamura yapılmış 9 çeşit sebze bir arada yenirdi. Ayrıca günümüzde de kulakların iyi duymasını sağladığı söylenen ‘Gübalgi içkisi’ içilerek, kabuğu sert olup ‘Burom’ diye adlandırılan ceviz, kestane, fıstık, yer fıstığı gibi yemişlerin çıbanı önlediğine inanılarak ısırılırdı. Bu günün sabahı çocuklar arkadaşlarıyla buluşup birbirlerine isimleriyle seslenerek gönülsüz cevap verenlere ‘Benim sıcaklığın sende’ derler. Böyle söylendiğinde bir yıl boyunca kendini bunaltacak sıcaklığı cevaplayan arkadaşına sattığı için sıcaktan rahatsız olmayacaktır. HasatHasat zamanı ay takvimine göre Ağustos ayının 15. günü olup bir yıldaki ayın en aydınlık hali bugünde görülmektedir. Hasat döneminde turfanda tahıllarla ballı pirinç lokumu(songpyon) yapıp Torantang kaynatılarak hurma, kestane, hünnap vs turfanda meyvelerle ataları anma merasimi için sofralar kurulur, mezarlıklar ziyaret edilir. Merasim sofrasında o yılın ilk hasat edilen meyveleri ya da tahıllar hazırlanarak atalara teşekkür edilip tören bitince mezarlık ziyareti yapılır. Dolunayın altında şenlikler yapılıp, yemekler yenir, içkiler içilir, oyunlar oynanarak dans edilir. İp atlama, güreş, bezirgânbaşına benzer oyunlar oynanmaya başlar.


Kış Gündönümü


 Güneş takvimine göre doğadaki değişimlerin 24’e ayrılarak ifade edilmesi 24 Colgi şeklindedir. Kış gündönümü ay takvimine göre gündüzün en kısa gecenin ise en uzun olduğu 29 Kasım gününe denir. Kasım ayının ilk yarısı ‘çocuk gündönümü’, ayın ortaları ‘orta gündönümü’, Kasım ayının sonu da ‘yaşlı gündönümü’ diye değişik şekilde adlandırılır. Bu gün her ailede pat lapası yapılarak atalara sunulur. Duvarlara ve giriş kapısına serpilir. Böyle yapıldığında kötü ruhların gittiğine inanıldığı için pat fasülyesinden yapılan lapa Koreliler için basit bir yemek değil inançsal bir anlam da taşır. Kötü felaketleri kovduğu inancıyla bu lapaya pirinç unuyla topaklar yapılarak atılır ve tekrar kaynatılarak kişinin yaşı sayısında topak yenir.